Podkamień koło Brodów - Artykuły: Eksterminacja ludności polskiej Podkamienia

Przejdź do treści

Logowanie

Nie masz jeszcze konta?
Zarejestruj się

Nie możesz się zalogować?
Poproś o nowe hasło

Nawigacja

Aktualnie online

Gości online: 17

Użytkowników online: 0

Łącznie użytkowników: 615

Najnowszy użytkownik: kahu

Ostatnio Widziani

JakubWezyk
1 dzień

Marichka
3 dni

harry
5 dni

swietojanski
1 tydzień

Kania2025
2 tygodni

Statystyki

Zdjęć w galerii: 1759
Artykułów: 379
Newsów: 253
Komentarzy: 1437
Postów na forum: 899
Użytkowników: 616

Shoutbox

Musisz zalogować się, aby móc dodać wiadomość.

Ela

05-03-2020 05:38

Album: Dokumenty. Ciekawe skany "podkamienieckich" dok. W. Bieżana: tutaj.

krystian

11-05-2013 15:04

Dzięki dostępowi do ksiąg udało się rozpoznać nagrobek Małgorzaty Piątkowskiej oraz Jana i Anny Pleszczuk, Wandy Szymborskiej i Antoniny Szmigielskiej.

krystian

20-08-2012 13:21

Indeksy uzupełnione zostały o śluby osób o nazwiskach na literę "T" z lat 1785-1942

krystian

09-08-2012 16:26

Uzupełniłem o kolejną notkę z gazety artykuł "O Podkamieniu w prasie"

krystian

29-07-2012 12:58

Poprawiłem plan cmentarza - szkoda, że nikt nie zwrócił mi uwagi na błędy na tej stronie.

Serhij Batogowski

14-06-2012 14:16

Dzień dobry. Mam naimię Serhij. Jestem z Ukrainy. Na tej stronie internetowej w Liście zamordowanych w Podkamieniu w klasztorze osób znalazłem informację o bracie mojego pra-pradziadka Andrzeja Juzwy.

krystian

18-03-2012 20:59

Wizualnie poprawiłem plan Podkamienia: http://www.podkam.
..?page_id=9

harry

24-02-2012 18:50

Przybyło kilka wierszy w dziale "Wiersze i proza".

krystian

01-03-2010 18:37

Wzorem strony http://www.olejow.
pl będę zamieszczał genealogie rodów z Podkamienia, (dostęp dla grupy "Genealogia". Aby przynależeć należy wyrazić taka chęć

krystian

01-02-2010 23:22

Poprawiłem trochę listę pomordowanych - ułożona została wg miejsca mordu.

Archiwum shoutboksa

Ankieta

Pamiętaj - Ty też możesz pomóc!!
Wypełnij i wyślij ankietę dot. pomordowanych.
ANKIETA

Stowarzyszenie

A czy Ty zapisałeś/-aś się już do Stowarzyszenia Kresowego Podkamień?
DEKLARACJA

Ankieta

Chciałbym/Chciałabym w najbliższym czasie odwiedzić Podkamień i okolice

TAK

94% [17 głosów]

NIE

6% [1 głos]

Ogółem głosów: 18
Musisz zalogować się, aby móc zagłosować.
Rozpoczęto: 05/07/2021 13:23

Archiwum ankiet

Identyfikacja

Identyfikacja osób

Genealogia

Genealogia Podkamienia

Księgi metrykalne

I Kataster

Kataster józefiński

II Kataster

Kataster franciszkański

Ostatnie komentarze

Newsy

Poprawna nazwa to...
Artykuły

07.06.1921 Telega...
Galeria

Siódmy od prawej...
Galeria2

Dziękuję. Zdję...

To jest zdjęcie ...

To jest Stanisła...
Dodatkowe strony

Top komentatorzy

krystian	404
harry	321
swietojanski	125

Ostatnie zdjęcia

Genowefa Pawluk (z. ...

Genowefa Pawluk (z d...

Jan Pawluk z żoną

Michał Świętojań...

Górnicka (z d. Świ...

Władysław Święto...

Iłowski Ryszard

Baczewicz Stanisław

Aby móc otrzymywać e-maile z Podkamień koło Brodów musisz się zarejestrować.

Warto tam zajrzeć

Milno

Olejów

Ks. Isakowicz

www.kresy.pl

O nie! Ta strona potrzebuje włączonej obsługi języka JavaScript!

Twoja przeglądarka nie obsługuje tego języka lub ma wyłączoną jego obsługę. Włącz wykonywanie kodu JavaScript w swojej przeglądarce internetowej, aby skorzystać ze wszystkich funkcji strony
lub skorzystaj z programu obsługującego język JavaScript, np. Mozilla Firefox, Apple Safari, Opera, Google Chrome lub Windows Internet Explorer w wersji wyższej niż 6.

Nawigacja

Artykuły » 12-15 marca 1944 r. w Podkamieniu » Eksterminacja ludności polskiej Podkamienia

Eksterminacja ludności polskiej Podkamienia

PODKAMIEŃ KOŁO BRODÓW
Cz. II –Eksterminacja ludności polskiej Podkamienia
i okolicznych wsi przez nacjonalistów ukraińskich

W Podkamieniu, jak wszędzie na Kresach Wschodnich, zorganizowali Niemcy specjalne oddziały policji ukraińskiej, rekrutującej się przede wszystkim z nacjonalistów. W pierwszej kolejności rozprawili się przy jej pomocy z ludnością żydowską. Zlikwidowali ją do końca 1942 roku. Następnie postanowili Niemcy wykorzystać Ukraińców do przeciwdziałania aktom bojowym Armii Krajowej. Dali więc Ukraińcom zezwolenie na eliminację ludności polskiej, a więc zaplecza polskiej partyzantki. “Czarna” policja wraz z bandami UPA otrzymała broń, amunicję i czynną pomoc Niemców w likwidacji Polaków, do których nienawiść podsycał szczególnie młodszy kler greckokatolicki.
Należy podkreślić, że Niemcy postanowili wykorzystać także oddziały ukraińskie do walki ze zbliżającą się armią sowiecką, więc Metropolita Andrzej Szeptycki udzielił im błogosławieństwa, podobnie jak i starszy kler z biskupem Lubacziwśkym. Mordy ludności polskiej podobno przeżył głęboko Szeptycki na łożu śmierci. Niestety, poniewczasie.
I ruszyli na bezbronną ludność polską buńczuczni mordercy z pieśnią... bo my je łycari hrizni, Zaliznoj Ostrohy. Swoje mordercze napady na polskie wsie rozpoczęli od Wołynia. Było to wiosną 1943 roku.
Fala represji i mordów objęła następnie województwa południowe. Na Podole dotarli “łycari” w jesieni 1943 r. Ruszyli na Podkamień i jego okolice.
Rejestr popełnionych zbrodni był przerażający. Mordowano bezbronnych ludzi, palono obejścia wraz z ich właścicielami. Ale przedtem znęcano się na ofiarach; palono żywcem, wycinano języki, wydłubywano oczy, obcinano kobietom piersi, zabijano niemowlęta uderzając nimi o ściany, wieszano na słupach pozabijane dzieci, rozpruwano brzuchy ciężarnym kobietom. Były przypadki wbijania żywcem na pal. Ten rejestr nie obejmuje wszystkich rodzajów zadawania śmierci i warto go kiedyś przedstawić w całości, aby wykazać niesamowite zdziczenie ukraińskich bojowników.
Mieli oni swych poprzedników jeszcze w 1918 roku, podczas krótkiego istnienia republiki ukraińskiej. W Podkamieniu miejscowy paroch skazał na karę śmierci Henryka Godzika za udział w walce w szeregach Legionów. Założono mu na szyję drut kolczasty, pokłuto bagnetami, a potem półżywego rozstrzelano.
Gdy w 1943 r. nasiliły się zbrodnie ukraińskie, część polskiej ludności postanowiła schronić się w klasztorze. Zorganizowano w nim samoobronę. Ale po pewnym czasie Niemcy zażądali opuszczenia klasztoru przez Polaków. Upowcy tylko na to czekali. Mimo obietnicy nie wycofali się spod bramy klasztornej. A wewnątrz murów klasztornych powstał nieopisany chaos i panika. Złożono broń i ludzie rzucili się bezładnie do wyjścia. Ukraińscy bandyci rozpoczęli wówczas ostrzał z broni maszynowej w kierunku wychodzących, a następnie dokonali rzezi tych, którzy jeszcze w klasztorze pozostali. W korytarzach leżeli ludzie w kałuży krwi. Niektórych wrzucano żywcem do głębokiej studni.
Ci, którym udało się uciec, szukali schronienia w mieście. Tylko niewielkiej liczbie udało się tu ocalić życie, dzięki pomocy życzliwych Polakom Ukraińców. A oto nazwiska tych, którzy pomagali: Janiszewscy, Krawczukowie, Marciniukowie. a także starszy wiekiem ale wielki duchem paroch Wawrzyk. I chwała im za to! Duża część społeczeństwa ukraińskiego nie aprobowała morderstw dokonywanych przez nacjonalistów spod znaku OUN czy UPA. Ale nie potrafili przeciwstawić się wyraźnie krwawemu terrorowi.
Nie można tu pominąć dwóch przypadków wyrafinowanego mordu. Zuzanna Łoźna złapana przez upowca uprosiła tylko, aby mogła przed śmiercią napisać pożegnalny list do matki. Zakończyło go słowami: Muszę umrzeć, bo jestem Polką. Zbir z kamiennym sercem zabił tę piękną, młodą dziewczynę serią z automatu.
Kolejnego okrutnego mordu dokonali “mołojcy” na rodzinie Juliana Bajewicza w tzw. organistówce. Ale Juliana poddali najpierw okrutnym torturom, po czym ułożyli na balii deskę, usadowili na niej półprzytomnego Bajewicza w pozycji klęczącej, a następnie jeden ze zbrodniarzy chwycił go za bujne włosy, przechylił okrwawioną głowę do tyłu i bagnetem podciął gardło. Z gardła trysnęła krew i spływała powoli do balii. Miał to być dla morderców sprawdzian: ile też krwi może mieć w sobie taki Lach. Słyszeli to wszystko ukrywający się w tym domu Żydzi, o których Ukraińcy nic nie wiedzieli .
Odrażająca a zarazem tragiczna jest relacja pochodzącego z okolic Podkamienia Janusza Simona, emerytowanego sędziego z Wrocławia. W lutym 1944 r. pojechał z ojcem po ziemniaki do sąsiedniej wsi ukraińskiej. Akurat byli tam upowcy ze Zbaraża, najbardziej krwiożerczy “łycari” w tej organizacji. Ktoś z miejscowych szepnął im: To Lachy. Ojcem zaraz się “zajęli”, torturowali go a na koniec powiesili w stodole. Synowi udało się uciec. Miejscowi wykopali grób, ale okazał się za krótki dla słusznego wzrostem Polaka. Ponieważ zwłoki zamarzły, jedna z Ukrainek ucięła siekierą wystające kończyny.
Tak to zachowywały się niektóre młode, a i starsze kobiety ukraińskie, biorące udział w mordach na Polakach, uzbrojone w motyki, sierpy a nawet nożyczki. Zabijały w nieludzki sposób, upojone wódką.
Wiele lat później córka owej kobiety urodziła dziecko, kalekie dziecko bez dłoni. Mieszkańcy wsi twierdzili, że to kara Boska!
Opis rozprawiania się bandytów ukraińskich z Polakami w Podkamieniu wymaga jeszcze uzupełnienia o rodzinę Buczkowskich. Na swoje nieszczęście najmłodsi Buczkowscy, bracia Tadeusz i Zygmunt, nie opuścili miasteczka. Tadeusz pozostał w domu i usiłował, po wyskoczeniu przez okno, schronić się u sąsiadów. Tam jednak dopadli go bandyci i okrutnie zamordowali, a zwłoki wrzucili do studni. Zygmunt schronił się w klasztorze, gdzie spotkał go los pozostałych Polaków. Został bestialsko porąbany siekierą. Pisarz Leopold Buczkowski wyjechał na szczęście z matką, żoną i siostrą wcześniej z Podkamienia. Rodzina Buczkowskich straciła cały swój dobytek. Największa jednak strata – to zniszczone w większej części malarskie i literackie prace Leopolda. Były wśród nich jego piękne, często nagradzane wiersze. Do tej formy twórczości Buczkowski nigdy już nie powrócił. Kto wie, czy nie był by bardziej znakomitym poetą niż pisarzem?

Zbigniew Kratochwil

"Głosy Podolan nr53", Biuletyn Klubu "Podole" Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich

Poleć ten artykuł
Podziel się z innymi:
URL:
BBcode:
HTML:
Facebook - Lubię To:

Komentarze

#1 | harry dnia maja 16 2006 21:20:05

Świadkiem śmierci Juliana Bajewicza był Pan Charasz/lub Harasz/.

#2 | Maria-Wanda dnia marca 15 2010 17:43:12

Ten tekst napisal brat Mariana Kratochwila - malarza, ktory byl czestym gosciem w domu mojej babci Anny Buczkowskiej. Przyjezdzal do swego kolegi Leopolda Buczkowskiego - razem malowali. Mysle, ze nazwisko Kratochwila nalezaloby umiescic wsrod artystow zwiazanych z Podkamieniem. Zmarl w Amglii

#3 | Pawelfiema dnia stycznia 25 2013 13:19:40

Jak ma na imie ojciec Janusza Simon? Z dokumentu slubu Jozef Wladislaw Fiema i Joanna Jasinska wynika ze : swiadkami slubu byli Jozef Simon i Kolodziel Tomasz [Sinart], (to ostatnie nieczytelne), slubu udzielil: Stefan Glaszczyca z zakonu Dominikanow, Podkamien 1 Grudzien, 1923.
Rowniez, zbieg okolicznosci? Janusz Simon byl emerytowanym sedzia z Wroclawia. Jeden z moich przodkow, nie wiem jak spokrewniony z moim dziadkiem Jozefem Fiema (ktory jest z Niepolomic pod Krakowem) byl profesorem prawa na Uniwersytecie Wroclawskim az do poznych lat 80-tych. Wiadomo, ze Lwowski uniwersytet przeniosl sie do Wroclawia; Czyzby to rozlegly karmiczny przyklad przyjazni pomiedzy dwoma rodzinami?

#4 | krystian dnia stycznia 25 2013 16:07:27

Przypadkiem tego ślubu nie udzielił o. Stefan Płaszczyca?

#5 | Pawelfiema dnia stycznia 27 2013 04:51:04

Mozliwe ze Plaszczyca. Widzialem oryginal w 1973 roku, gdy Joanna zmarla, i zrobilem swoje notatki wlasnie wtedy. Kaligrafia z tamtych czasach bylo raczej mocno zmanierowana, i troche trudna do odczytania.

Dodaj komentarz

Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.

Oceny

Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą oceniać zawartość strony
Zaloguj się lub zarejestruj, żeby móc zagłosować.

Brak ocen. Może czas dodać swoją?

Wygenerowano w sekund: 1.76

Logowanie

Nawigacja

Główne menu

Podkamień

Deklaracja

Cmentarz w Podkamieniu

Cmentarz w Palikrowach

Mapy i plany

Filmy z Podkamienia

Flimy o Kresach

Forum

Linki

Księga gości

E-mail

Wyszukiwarka

Aktualnie online

Ostatnio Widziani

Statystyki

Shoutbox

Ankieta

Stowarzyszenie

Ankieta

Identyfikacja

Genealogia

Księgi metrykalne

I Kataster

II Kataster

Ostatnie komentarze

Top komentatorzy

Ostatnie zdjęcia

Newsletter

Warto tam zajrzeć

Nawigacja

Eksterminacja ludności polskiej Podkamienia

Komentarze

Dodaj komentarz

Oceny