Podkamień

W Galicyi, w obwodzie Złoczowskim, leży miasteczko Podkamień, blizko źródeł rzeki Ikwy, a o dwie mile od Brodów odlegle. Starożytna to osada, sięgająca bowiem pierwszych lat XIII wieku.

Dominikanie, śród głębokiej puszczy, na wyniosłej skale, wznieśli z drzewa świątynię ku czci Bogarodzicy i mieszkania zakonne, które Tatarzy w r.1240 ogniem i mieczem zniszczyli.

Zbudowano następnie z drzewa kaplicę w której odprawiali nabożeństwo pielgrzymujący Dominikanie. Dopiero Piotr Cebrowski wystawił na górze Ś. Różańca kościół z klasztorem, do którego w roku 1464 nastąpiło uroczyste wprowadzenie zakonu Dominikanów.

Miejscowość ta, w kościelnem znaczeniu zwana jest po łacinie: "Conventus succaminensis, suplapidenis, albo Saxipolis".

Za panowania Zygmunta I, Podkamień należał do dóbr królewskich, później stał się własnością Cetnerów, z których Aleksander, chorąży podolski, zwaliwszy dawny drewniany kościół Dominikanów, począł wraz z żoną Anną Zamojską, kasztelanką lwowską, około roku 1640 murować świątynię okazalszą.

Obwiedziono następnie kościół i klasztor potężnym murem i basztami, które opatrzono działami i ztąd Podkamień zwano zamkiem.

Warownia ta kilkakrotnie odparła wprawdzie napady Tatarów, lecz przyległego miasta od ich zniszczenia ocalić nie potrafiła.

Piękny i bogaty kościół zdobi słynący cudami  wizerunek Bogarodzicy, na uczczenie którego rok rocznie zbiegają się tłumy pobożnych.

Widok z galery i kościelnej jest zachwycający, dosięga albowiem do Poczajowa, Kamieńca Podolskiego i Lwowa.

W pobliżu klasztoru znajduje się skała granitowa, wysoko stercząca, na wzgórzu, jakby oddzielna ogromna baszta; ona to miasteczku, w dole położonemu, dała nazwę Podkamienia.

R.

"Kłosy" Czasopismo Ilustrowane Tygodniowe, nr 411, tom XVI, Warszawa 3 (15) maja 1873.